Geen plunderingen of vernielingen: Haarlem koos voor rust tijdens roerige tijden

In dit artikel:

Onlangs liepen in Haarlem rondtrekkende demonstranten die zelfs de weg naar het stadhuis moesten vragen; zij protesteerden opportunistisch tegen van alles, van een omgekeerde vlag tot het zwaaien met de prinsenvlag. De tekst trekt een parallel met gebeurtenissen in 1566, toen ongeveer tweehonderd edelen landvoogdes Margaretha van Parma een verzoekschrift aanboden om de vervolging van protestanten te verzachten. Onder druk stemde zij in met versoepeling, waarna in en rond Haarlem meerdere openluchtpreken ontstonden. Voormalig monnik Pieter Gabriël hield op 21 juni bij Huis te Kleef een vier uur durende rede over verlossing door Gods genade; de dag erop sprak men ook in Overveen — beide plaatsen hoorden toe aan de familie Brederode. De nieuwe protestantse leer wekte in veel kringen eerder nieuwsgierigheid dan meteen brede aanvaarding, en in Haarlem koos men uiteindelijk voor rust in plaats van plundering of vernieling. Kort gezegd: maatschappelijke onrust en religieuze verandering liepen hand in hand, maar leidden hier tot beheerst handelen.